مسئولان شهری از لزوم توسعه دیوارنگاره می گویند ، رسانه ای به وسعت یک شهر - وبلاگ بیازیان

به گزارش وبلاگ بیازیان، دیوارنگاره، یکی از برترین، مهم ترین و کاربردی ترین ابزار ارتباطی است که یاری می نماید به وسیله آن پیغام، مفهوم، شعار، فرهنگ و مواردی از این دست به مخاطب منتقل گردد. از این رو هنر دیوارنگاری سال هاست در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته و به عنوان ابزار هنری قدرتمند بهره برده می گردد.

علی سلمانی- در کشور ما دیوارنگاره به معنای مصطلح جهانی اش مانند میدان ولیعصر(عج) معدود است و به گفته کارشناسان و مسئولان این مقدار کافی نیست و برای رسیدن به مطلوب احتیاج به تکثر و تنوع دیوارنگاری احساس می گردد. سراغ مسئولان شهری رفته ایم و نظرشان را در این باره جویا شده ایم.

ضرورت توسعه دیوارنگاره ها

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران درباره موضوع دیوارنگاره های مرکز می گوید: به نظر من این موضوع بسیار حائز اهمیت است و باید به موضوعات مختلف در قالب این دیوارنگاره ها پرداخت. بیلبوردها اصولا در جاهایی طراحی می شوند که بازدید از آنها به صورت سریع و فوری است؛ مانند هنگام عبور اتومبیل ها در بزرگراه ها. ولی مبحث دیوارنگاره ها به این صورت است که اصولا در فضاهای بزرگ مانند میادین در معرض دید مخاطبان قرار می گیرد و به نوعی دید وسیع تری را در این راستا باید درنظر گرفت.

چمران با اشاره به اینکه ضروری است در سطح شهر تهران دیوارنگاره های بیشتری با ارزش هنری و محتوایی داشته باشیم تا از این طریق با مردم حرف بزنیم، ادامه می دهد: اگر این مسئله انجام گیرد کار ارزنده و زیبایی است و من فکر می کنم در مکان هایی مانند سرپل تجریش و یا میدان امام(ره) می تواند مکان مناسبی برای درنظرگرفتن دیوارنگاره ها باشد.

او بعلاوه می گوید: شورای شهر و شهرداری در موضوع دیوارنگاره ها می توانند نقش خوبی را ایفا نمایند و حتی پیشنهادهایی را به سازمان های مربوطه ارائه دهند. ما آمادگی داریم که همکاری لازم را با سازمان هایی مانند مؤسسه اوج داشته باشیم تا هر چه بیشتر شاهد دیوارنگاره های با ارزش هنری و محتوایی باشیم.

ایجاد حال خوب، امیدبخشی و طراوت

مجید قادری، معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی تهران، با اشاره به اینکه دیوارنگاری و اثری که روی آن ثبت می گردد برای شهروندان و مخاطب چه از نظر زیبایی و چه از نظر محتوایی حائز اهمیت است، می گوید: دیوارنگاره ها در میان شهروندان بازتاب بسیاری دارد و مردم نسبت به دیوارنگاره ها واکنش نشان داده، نظرات، نقدها و پیشنهادهای خود را مطرح و در بعضی موارد پیگیری هم می نمایند. همین موضوع نشان می دهد دیوارنگاره تا چه مقدار موضوع مهمی در شهر است.

او بر این نکته تأکید دارد که یکی از رسالت های مهم دیوارنگاری ایجاد حال خوب، امیدبخشی، طراوت و زنده نگه داشتن شهر است؛ شاید بتوان یکی از مهم ترین رسالت های دیوارنگاری را رنگ دادن به شهر خاکستری دانست. وجود منظره ها چشم نواز روی دیوارنگاره ها باعث خواهد شد تا حال خوب به صورت ناخودآگاه به شهروندان منتقل گردد.

قادری با اشاره به لزوم توجه به محتوای دیوارنگاره ها می گوید: اینکه دیوارنگاره قرار است چه مفهوم و محتوایی را منتقل کند، بسیار مهم است. دیوارنگاره توامان می تواند در عین زیبایی که منتقل می نماید برداشت و مفهوم خوبی را نیز به مخاطب عرضه کند. این مفهوم می تواند اخلاقی، مذهبی، انسانی، آموزش شهروندی، فرهنگسازی و... باشد.

معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران درباره فعالیت این سازمان هم می گوید: هم اکنون سازمان زیباسازی شهر تهران در کوشش است تا آنچه به عنوان دیوارنگاره در معرض دید عموم قرار می دهد، دارای مضامینی خاص و متفاوت باشد. در این زمینه می توان به 7 دیوارنگاره بزرگراه امام علی(ع) اشاره نمود که با موضوع حضرت امیرالمومنین(ع) آماده شده است یا دیوارنگاره خیابان کارگر که روی 8دیوار در خیابان کارگر نقاشی هایی با موضوع کارگران طراحی شده و اتفاقا با واکنش های خوبی نیز از سوی شهروندان روبرو شد.

مجید قادری دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) را نیز یک اتفاق نو و خلاقانه می داند؛ اثرگذاری دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) به علت آنکه یک اتفاق نو و خلاقانه است و در مکانی پرتردد جانمایی شده، توانسته است نظر مخاطبان بسیاری را به سمت خود جلب کند. بعلاوه بیشتر کارهایی که تا به امروز بر این دیوارنگاره قرار گرفته کارهایی قوی با محتوای مناسب هستند و کیفیت نصب و نورپردازی این سازه نیز با دقت انجام می گردد. علاوه بر این، متراژ آن هم استاندارد و متناسب با میدان دید است و تمام این عوامل دست به دست هم داده تا شاهد یک اتفاق خوب فرهنگی باشیم.

با این حال، قادری معتقد است که تکثیر چنین دیوارنگاره ای با این ابعاد در مکان های دیگر شهر تهران ممکن است مانند تیغ دولبه عمل کند و از یک سو آثار مثبتی درپی داشته باشد و از سوی دیگر نقدهایی هم به آنها وارد گردد؛ واحدبودن کار باعث بهتر دیده شدن آن اثر می گردد و بازخوردهای رسانه ای بیشتری نیز خواهد داشت. درصورتی که ممکن است اگر چنین دیوارنگاره ای به عنوان مثال به 5عدد تکثیر گردد این مقدار اثرگذاری و بازخورد رسانه ای را دربر نداشته باشد. از این رو اگر قرار باشد به تعداد اینچنین سازه هایی اضافه گردد ضروری است تا تحقیقات گسترده ای صورت گیرد و در نهایت تصمیم گیری در این زمینه انجام گردد.

دیوارنگاره ها مدرن شوند

مهدی قربانی، معاون هماهنگی امور منطقه ها سازمان زیباسازی شهر تهران، با بیان اینکه دیوارنگاره و تابلوهای شهری می تواند فکر مخاطب و شهروندان را با خود درگیر کند، می گوید: دیوارنگاری در مقایسه با سایر المان های شهری سریع ترین انتقال مفهوم را دارند و برای همین باید دقت بیشتری در زمان اجرا و پیاده سازی آن صورت گیرد. او به این موضوع نیز اشاره می نماید که تهران به علت وسعت و جمعیت، ظرفیت برخورداری از دیوارنگاره های تازه را دارد؛ بیشترشدن دیوارنگاره های شهر تهران یاری می نماید آثار، بهتر و بیشتر دیده شوند و موضوعات مختلف می تواند برای فراوری دیوارنگاره های متعدد یاری نماینده باشد.

قربانی، طراحی و فراوری دیوارنگاره ها را یکی از مهم ترین اقداماتی عنوان می نماید که سازمان زیباسازی بسیار به آن توجه دارد. او تأکید می نماید که برای طراحی و جانمایی دیوارنگاره زمان و هزینه خوبی درنظر گرفته می گردد؛ اهمیت دیوارنگاره در سازمان زیباسازی آنقدر زیاد است که هم زمان زیاد و هم هزینه مناسبی برای طراحی و اجرای دیوارنگاره درنظر گرفته می گردد؛ چون کوشش سازمان بر این است تا برترین نتیجه روی دیوارهای شهر تهران پیاده سازی گردد.

معاون هماهنگی امور منطقه ها سازمان زیباسازی شهر تهران، دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) را جزو دیوارنگاره های پیروز مرکز قلمداد می نماید؛ از آنجا که دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) قابلیت تغییر دارد و در مناسبت های مختلف پذیرای آثار مختلف می گردد، توانسته است طی این سال ها منجر به اتفاقات خوبی گردد و بازخوردهای خبری مثبتی را نیز به همراه داشته است. به طوری که ممکن است بسیاری از مردم تهران از میدان ولیعصر(عج) عبور ننمایند اما به علت بازخوردهایی که در فضای مجازی و رسانه ها وجود دارد، از موضوع دیوارنگاره آگاه شوند.

قربانی باور دارد دیوارنگاره هایی در ابعاد میدان ولیعصر(عج) می تواند قابلیت طراحی را بالا ببرد و توجه به جزئیات را بیشتر کند. او با این حال به این نکته اشاره می نماید که مرکز ظرفیت رفتن به سراغ سازه های تازهتر و مدرن تر را هم دارد؛ هم اکنون وقت آن رسیده تا دیوارنگاری ها و سازه های دیوارنگاری به سمت مدرن شدن بروند و از حالت دوبعدی خارج گردد و به سمت سه بعدی شدن برود. خوشبختانه چنین ظرفیتی از هر نظر در تهران وجود دارد و بهتر است کم کم به سمت مدرن شدن پیش برویم.

انتقال پیغام با ابزار هنری

مرتضی طلایی درباره موضوع دیوارنگاره ها و اهمیت جایگاه آن در تهران می گوید: دیوارنگاره ها نقش مهمی در راستای تقویت هویت انقلابی، فرهنگی و تاریخی دارند و در واقع می توان گفت صحنه های مختلف از حوادث و اتفاقات، به ویژه موضوعات انقلابی و پیغام های آن را به شهروندان ارائه می دهند. به طور مثال موضوعات منتشرشده روی دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) مخاطبان را به عمق تاریخ 30 تا 40ساله پس از انقلاب می برد و شخصیت ها و صحنه هایی را به نمایش می گذارد که بسیار سرنوشت ساز بوده اند.

نایب رئیس اسبق شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه حداقل 10نقطه در تهران جایگاهی مانند میدان ولیعصر(عج) دارد و می توان از ظرفیت آن در زمینه دیوارنگاره ها بهره مند شد، بیان می نماید: دیوارنگاره های بزرگ مانند دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) اثر هنری آن بیشتر از هزار دیوارنگاره کوچک در سطح شهر است که مخاطبان کمتری را تحت تأثیر قرار می دهد.

طلایی توجه به محتوا در کنار زیبایی بصری دیوارنگاره ها را اصلی ضروری می داند؛ باید شیوه های تازه را جهت توسعه مفاهیم انقلابی، ارزشی و فرهنگی به کارگرفت و شورای شهر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی می تواند سیاستگذاری های لازم را اتخاذ و شهرداری آن را اجرا کند. حتی فراتر از شهرداری، مؤسسه های هنری مانند مؤسسه اوج نقش مؤثری در این راستا داشته و همه دستگاه های مرتبط می توانند در شورای هماهنگی تبلیغات گام های مؤثری در جهت ارتقای آموزش، فرهنگسازی و مفاهیم انقلابی و ارزشی بردارند.

برای تقویت انسجام ملی

پرویز سروری، نایب رئیس شورای شهر تهران ضمن برشمردن اهمیت دیوارنگاره به نکته ای ظریف اشاره می نماید: باید نسبت به فضای شهری، دیوارنگاره تعبیه گردد و در غیراین صورت دیوارنگاره به ضدخودش تبدیل می گردد. دیوارنگاره هایی در ابعاد دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) باید در محل تردد حدبیشتری مردم قرار داشته باشد. سروری بعلاوه انتخاب موضوعاتی مرتبط با تقویت انسجام ملی و وحدت ملی را برترین گزینه برای اجرای طرح های تصویری می داند؛ به نظرم متولیان امر این مسئله را در دستور کار داشته اند. از این به بعد هم نباید موضوعات جناحی و سیاسی بر بیلبورد میدان ولیعصر(عج) به نمایش گذاشته گردد.

نگاه کارشناسی و تخصصی نباید فراموش گردد

نرگس معدنی پور، عضو ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران هم نظرش درباره دیوارنگاره را اینگونه بیان می نماید: جهانی تبلیغات، دارای گستره وسیعی است. تبلیغات را باید ابزاری برای نیل به اهداف دانست. در جهانی امروز پیروزیت در هر عرصه احتیاجمند استفاده از ابزارهای تبلیغاتی و رسانه ای است تا جامعه هدف نسبت به محصول ارائه شده آگاهی یافته و بهره برداری لازم را از آن داشته باشد. مدیریت شهری نیز بی احتیاج از این چرخه نیست و می بایست در راستای ماموریت های خود از ابزارهایی که در اختیار دارد برترین بهره برداری را داشته باشد.

او با اشاره به اینکه مدیریت شهری در حوزه فرهنگی و اجتماعی دارای مسئولیت ها و وظایف متعددی است که برای تحقق هر کدام از این وظایف می بایست پیوست رسانه ای و تبلیغاتی لازم را در دستور کار داشته باشد، می گوید: دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) یکی از نمونه های پیروز در انتقال مفاهیم و پیغام های فرهنگی است که توانسته تا حد زیادی شهروندان تهرانی را با خود همراه سازد. معمولا در حوزه های فرهنگی تأثیرگذاری و همراه سازی مخاطب خیلی آسان نیست اما دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) توانسته خود را در چارچوب یک پروژه مفهومی به مردم ارائه کند و مردم آن را بپذیرند.

معدنی پور چند پیشنهاد هم مطرح می نماید؛ فضاهای باز بسیاری در شهر بزرگی همانند تهران وجود دارد که می تواند در اختیار چنین رویکردهای فرهنگی قرار گیرد اما نباید فراموش کرد که در انجام فعالیت های فرهنگی می بایست نگاه کارشناسی و تخصصی وجود داشته باشد؛ چرا که درصورت بی توجهی به این موضوع، حساسیت و نهایتا اقبال عمومی مردم به این دست از پروژه ها کاهش خواهد یافت و دیگر آن تأثیرگذاری قبلی را نخواهند داشت. از طرف دیگر باید توجه کرد که پردازش بیش از میزان و استفاده از یک ابزار گاهی نه تنها تأثیرگذاری را افزایش نمی دهد بلکه زمینه ساز بی اعتنایی در بین اذهان عمومی می گردد. اگر قرار بر تکرار چنین پروژه ای در شهر است باید آنالیز و تحلیل های کارشناسی صورت گیرد که آیا با تکرار آن، نتایج مثبت قبلی به دست خواهد آمد یا خیر. نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که حوزه فرهنگی و اجتماعی حوزه کاملا تخصصی است لذا باید در انجام پروژه ها در این حوزه تمام جوانب امر درنظر گرفته گردد.

دیوارنگاره باید توأم با اندیشه باشد

احمد علوی، عضو ششمین دوره شورای شهر تهران با اشاره به ضرورت افزایش کمی دیوارنگاره ها در کشور می گوید: دیوارنگاره ها کار ترویجی است و در همه کشورهای جهان یکی از ابزارهای انتقال مفاهیم به ویژه مفاهیم ملی و مذهبی در فضاهای تبلیغی سطح شهر است و طبیعی است که در کشور ما هم این موضوع به عنوان یک ابزار رسانه ای برای انتقال مفاهیم استفاده گردد.

او به این نکته اشاره می نماید که اثربخشی این نوع رسانه در انتقال مفاهیم بیشتر از انواع بیلبوردهای تبلیغاتی است؛ نقش های مندرج در دیوارنگاره از دل جامعه بیرون می آید و مصداق مثل معروف است که چون از دل برآید بر دل نشیند. به همین دلیل است که آثاری که بر دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) نقش می بندد توانسته اثرگذاری مثبتی بر شهروندان بگذارد.

علوی با بیان اینکه دیوارنگاره ها در افزایش مسئولیت اجتماعی و فرهنگسازی مردم شهر مؤثر هستند، بیان می نماید: در واقع دیوارنگاره را می توان یک رسانه دانست؛ رسانه ای که با یاری هنر نقاشی و گرافیک، مفاهیم دینی، اعتقادی، اجتماعی و فرهنگی را به خوبی به مخاطب منتقل می نماید. انتخاب سوژه های مناسب همراه با طراحی های زیبا تا به امروز سبب اثربخشی مؤثر شده است. به خصوص اینکه میدان ولیعصر(عج) یکی از میادین اصلی و پرتردد شهر محسوب می گردد و دیوارنگاره آن نیز امروز فراتر از یک اثر، تبدیل به نمادی برای انتقال مفاهیم و برقراری ارتباط با شهروندان است. تصور می کنم از آنجا که این دیوارنگاره در بسیاری موارد حرف و آنچه در دل و فکر شهروندان است را نمایش می دهد، توانسته وسیله ارتباطی مناسبی باشد.

این عضو شورای شهر تهران در انتها می گوید: دیوارنگاره، انتقال مفاهیمی به وسیله هنرهای تجسمی است که به عنوان ابزاری برای بیان مفاهیمی استفاده می گردد. بنابراین باید اندیشه ای پشت آن باشد تا مفهوم را به تصویر تبدیل کند که کار راحتی نیست. مردم در محل تردد، ساعات زیادی در کنار این تصاویر هستند و می تواند بر نهاد افراد تأثیر بگذارد.