چاپ کتاب دانشمند ایرانی درباره معماهایی برای رازگشایی از عالم - وبلاگ بیازیان

به گزارش وبلاگ بیازیان، کتاب معماهایی برای رازگشایی از عالم نوشته کامران وفا به تازگی با ترجمه حسام الدین ارفعی به وسیله نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب سال 2020 منتشر شده است.

کامران وفا نویسنده ایرانی آمریکایی این کتاب، متولد سال 1339 در تهران است و به عنوان استاد ریاضی و فلسفه طبیعی دانشگاه هاروارد فعالیت می نماید. او که سال 2008 برنده مدال دیراک شد، در کوشش است با استفاده از معماهای ساده و قابل فهم، اصول فیزیک و ساختار عالم را برای عموم مخاطبان تشریح کند. وفا یکی از نظریه پردازان نظریه ریسمان است و پژوهش هایش بر ماهیت گرانش کوانتومی و رابطه بین هندسه و نظریه های میدان های کوانتومی بنا شده اند. او علاوه بر فیزیک و فلسفه، نگاهی ریاضی دانی دارد و به کند و کاو دادوستدهای علوم ریاضی و فیزیک علاقه مند است و معتقد است این دو علم با وجود درهم تنیدگی شان، تفاوت های اساسی و عمیقی با هم دارند. یکی از روش های اصلی فعالیت این پژوهشگر علمی این است که نشان دهد نگاه کردن از منظره ها مختلف به یک مساله و موضوع، چگونه می تواند به غنای دانش نسبت به آن موضوع بیانجامد.

حسام الدین ارفعی مترجم کتاب معماهایی برای رازگشایی از عالم می گوید دیدگاه عمیق فلسفی حاکم بر کتاب او را به ترجمه آن علاقه مند نموده است. چون این دیدگاه فلسفی، بسیار متفاوت از آن چیزی است که معمولا به عنوان فلسفه علم شناخته می گردد. او می گوید کتاب پیش رو، شاید در نگاه اول فلسفی نباشد و یک اثر ابتدایی به چشم بیاید، اما این طور نیست. ارفعی می گوید نکته مهم درباره این کتاب این است که نشان می دهد ریشه های فیزیک چه قدر افشان است و لزوما از طرز فکری تعیین و صلب تحت عناوین پرطمطراقی چون دیالکتیک، رئالیسم، ایدئالیسم، ماتریالیسم و ... ریشه نمی گیرد.

مثال ها و معماهایی که کامران وفا در کتاب معماهایی برای رازگشایی از عالم آورده، از نظر تاریخی بازه زمانی بزرگی را شامل می شوند؛ چون او هم از تفکرات باستانی برای درک محیط و عالم بهره برده هم از روینمودهای مدرن و نظریه های پیچیده مانند نظریه ریسمان استفاده نموده است. او معتقد است تعجب آور نیست اگر ریاضیات زبان طبیعی توصیف نحوه کارکرد طبیعت باشد. ریاضیات ستون فقرات فیزیک است که هدفش توصیف نحوه کارکرد دنیا در بنیادی ترین لایه های آن است و هرچه قوانین طبیعت را عمیق تر بفهمیم، به همان مقدار به موضوعات پیشرفته تری در ریاضیات نیاز خواهیم داشت؛ به حدی که فیزیک امروزه به خاطر پیچیدگی ریاضیاتی اش، به غیرقابل فهم بودن از طریق غیرمتخصصان معروفیت پیدا نموده است. اما چنین درکی، سادگی قوانین فیزیک و زیبایی ریاضیات را در دستیابی به جوهر اصلی واقعیت فیزیکی نادیده می گیرد. خوشبختانه، غالباً این تفکرات محوری را می توان با معماهای ساده ریاضی روشن کرد.

کتاب معماهایی برای رازگشایی از عالم 11 فصل اصلی دارد که به ترتیب عبارت اند از: درآمدی بر فیزیک نوین، تقارن و قوانین بقاء، شکست تقارن، قدرت ریاضیات ساده و انتزاعی، ریاضیات پادشهودی، شهود فیزیکی، فیزیک پادشهودی، طبیعت در فیزیک: تحلیل ابعادی، ناطبیعت و اعداد بزرگ، دوگانی و جمع بندی.

در قسمتی از این کتاب می خوانیم:

حل امروزی این پارادوکس این است که عالم در حال توسعه است. در نتیجه، نور در طی سفر خود در فضا دچار انتقال به سرخ می گردد که از انرژی اش می کاهد. بعلاوه می دانیم عالم سِنی متناهی دارد، که بدین معناست که نورِ تعدادی متناهی از ستاره ها وقت دارند به ما برسند. این دو عامل ترکیب می شوند تا پارادوکس را حل نمایند. به بیانی متفاوت، حتی اگر عالم واقعا مقدار نامتناهی داشته باشد، مقدار موثر عالمی که در دیدرس ما است متناهی است. از این تمرین می فهمیم که عالم بی نهایت پیر نیست، که حاکی از آن است که عالم باید آغازی داشته باشد. پس آسمان شب تیره است چون سن عالم متناهی است!

همان طور که تا حالا بحث نموده ایم، ماکسول راهی برای وحدت نظریه های الکتریسیته و مغناطیس یافت. معادلات او، آن سان که امروزه می توانیم بیان کنیم، به این نتیجه می انجامد که امواجی هستند که در فضای تهی باسرعت نور حرکت می نمایند. اما ماکسول هرگز به این صورت به آن فکر نمی کرد. بر اساس شهود فیزیکی او، امواج از طریق چیزهایی لرزنده ایجاد می شوند، که معنایش این بود که در فضای تهی نمی گردد موج داشت. از نظر او تصور داشتن حلی در فضای تهی معنا نداشت، لذا او سعی کرد توضیحی بر حسب یک محیط فرضی به نام اثیر بسازد، که معلوم شد نادرست است. برخی وقت ها شهود ما می تواند ما را به نوعی منحرف کند در حالی که به نوعی دیگر ما را در راستا صحیح قرار دهد.

این کتاب با 264 صفحه، شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 90 هزار تومان منتشر شده است.